De worsteling van Thiemo de Bakker

Breekpunt is een onthutsende biografie

We hebben de tennisser Thiemo de Bakker (1988) een paar keer live gezien. Ooit zagen we’m in een Challenger in Scheveningen - we moesten er even wat speurwerk voor doen. Het was in 2018. En zelfs toen was hij al uit beeld geraakt als toptennisser. In die challenger zagen we een tennisser die nog altijd goed kan tennissen, maar gezien zijn fysiek en mentaliteit eigenlijk niet geschikt - hij parasiteerde grotendeels op zijn service en dropshot.

Ook dat was zichtbaar in dat kleine, halflege stadionnetje waar het voor een prof heerlijk was om te tennissen. Maar niet voor Thiemo, daar stond een speler vervult van zelfhaat die er van baalde dat ie op dat niveau moest acteren (en die zelfhaat was nog vele malen erger dan zichtbaar was).

En nu ligt er Breekpunt!, de biografie over zijn tennisleven. Het boek mocht pas verschijnen als z’n actieve loopbaan echt voorbij was. En ja, dat is het geval. Sportjournalist Pascal Lemaire was de ghostwriter voor Thiemo. 288 pagina’s lees je alles over het Nederlandse tenniswereldje - alle namen komen voorbij. En we verklappen het alvast: het is een pijnlijk eerlijk en ijzersterk boek.

TdB had nogal wat trainers die het met hem hebben geprobeerd, ze komen allemaal voorbij (Huib Troost, Michiel Schapers, Raemon Sluiter, John van Lottum, et cetera, een eindeloze rij). En natuurlijk speelde hij tegen alles en iedereen uit de tenniswereld in die wisselvallige loopbaan. Mooie overwinningen tegen Monfils, Melzer, Verdasco en kansloze verliespartijen tegen Federer (in Amsterdam/DC) tot partijen tegen zijn absolute tegenpool, de gedisciplineerde en veel succesvollere Robin Haase.

Het is ook 288 pagina’s tegen beter weten in hopen dat het weer goed komt. Dat de eindeloze neiging tot zelfdestructie stopt (roken, drinken, drugs, gokken en slecht eten)….Maar na afloop blijf je als lezer bijna verweesd achter; het is nog een wonder dat hij met zijn levensstijl zo ver is gekomen (nummer 40 van de wereld) met een paar prachtige overwinningen op wereldtoppers.

De jeugd

Mijn verhaal gaat over een speels kind met ambities, dat het 9 op Fristi en hamburgers tot Wimbledon-kampioen bij de jeugd schopte. Dat zich op de vleugels van zijn talent omhoog liet stuwen, zich kon meten met grootheden als Federer en Nadal.

Ik was de beste junior ter wereld, met Wimbledon op zak. Ik had het gewoon geflikt. Tegelijk voelde ik me zwaar ongemakkelijk. Ik had helemaal geen zin in een ceremonie. Wat mij betreft konden we die poespas skippen.

Thiemo de Bakker ten voeten uit. Van eetgebrek tot sociaal een tikkeltje onaangepast; het zijn problemen die hem altijd blijven achtervolgen. In een periode dat leeftijdsgenoten als Djokovic besluiten om radicaal fit te worden, blijft TdB hangen in een vrij amateuristische levensstijl. Hij ontdekt als introverte jongeman de geneugten van drank en drugs; en komt er eigenlijk nooit meer vanaf. En bij alle excessen blijft je je afvragen; waarom greep hij zelf niet in? Waarom kon geen trainer hem echt bereiken? Maar ja, de verleidingen waren enorm, z’n karakterontwikkeling bleef achter.

Na de doorbraak

Vervolgens reisden we samen naar Las Vegas, waar de hele tombola weer opnieuw begon. Trainen met Reyes, maar ook: erop los leven in mijn koninklijke suite in de MGM Signature. Vraag Ancic ernaar en hij zal zeggen: ‘what happens in Vegas, stays in Vegas’. Ik had mijn eigen ondergang definitief ingezet. Probeer maar eens op een koord te balanceren met een halve fles wodka achter de kiezen.

Als tennisvolger kunnen onze deze fase nog herinneren. Via z’n Adidas-sponsorconnectie kreeg hij de kans om zijn tennisloopbaan een enorme boost te geven. Hier was de man die Agassi had geholpen, fitnessgoeroe Gil Reyes. Dat was niet minder dan een geschenk uit de hemel, het talent zou hier volwassen worden - de wereldtop zou onder bereik komen. Later hadden we natuurlijk ook wel door dat een paar weken trainen niet hadden geleid tot een reset. Maar de waarheid was nog gruwelijker. Las Vegas was voor De Bakker een snoepwinkel; een snoepwinkel voor volwassenen op jacht naar kicks. De zoveelste stap de verkeerde richting in.

Davis Cup

De perfecte begeleiding maar ook de sfeer maakten dat ik in de Davis Cup grote prestaties kon neerzetten. Ik was de grote man. Ik kon de druk aan. Het was tijd om ook op de Tour te oogsten.

Bij De Bakker bracht de DC vaak het beste in hem naar boven. Het teamgevoel zorgde voor ontspanning en Thiemo haalde een paar keer de beslissende overwinning binnen op de zondag (en promotie naar de wereldgroep). Waar de rest van de loopbaan het fatalisme de boventoon voerde was de DC een uitje voor hem. Inclusief natuurlijk de nodige teleurstellingen als hij werd gepasseerd door mindere tennisgoden in het team.

Het verval

Als het zo doorgaat, val ik buiten de top 400. De meeste spelers op de Tour zijn te goed voor mij. Of ik ben te zwak.

Het is al heel lang klaar, hoewel ik nooit officieel afscheid heb genomen van proftennis. Ik wilde geen media-aandacht, ik wilde rust. Bovendien: sporters die op Instagram emotionele afscheidsberichten aan hun fans gaan optikken vind ik ijdeltuiten. Eigenlijk wil ik dit boek niet meer uitbrengen.

Een van de vele pijnlijke scenes in het boek is het moment dat hij zichzelf genadeloos analyseert. Hij vlucht in drank en drugs om niet te hoeven slagen in het toptennis. De drugs zijn een excuus. Dan hoeft hij nooit zich af te vragen wat er zou gebeuren als hij wel keihard voor de sport zou leven. Pas dan zou hij worden ontmaskerd. Gefaald. Dat moment is hij inderdaad voorgebleven. Wat als! Wat als! Wat blijft is een mooi boek waarin een topsporter zichzelf zonder zelfmedelijden op de divan legt. Lees dat boek.

O ja. Zoals hij zelf razendsnel zag hoe hij onvoldoende getraind topwedstrijden kon winnen, zet hij die inzichten nu in als tenniscoach. Mogelijk kan hij zijn pupil Jesper de Jong naar een vaste plek in de top-100 brengen.

Bestellen kan via: https://www.bol.com/nl/nl/p/breekpunt/9300000199119536/